Fabrikalarda, tarlalarda iş cinayetlerinde birlikte ölüyorsak birlikte mücadele etmeliyiz... 2016 yılında en az 96 göçmen işçi yaşamını yitirdi

  • 4374 Okunma
  • 22.01.2017
  • A+
  • A-
Fabrikalarda, tarlalarda iş cinayetlerinde birlikte ölüyorsak birlikte mücadele etmeliyiz...
2016 yılında en az 96 göçmen işçi yaşamını yitirdi

Ülkemizde çalışan göçmenlerin sayısı hızla çoğalıyor. Bu durumun bir yansıması olarak da göçmenlerin maruz kaldığı iş cinayetleri artış ivmesi gösteriyor. Ülkemizde göçmenlerin yaşamsal ihtiyaçları ile ilgili dayanışma faaliyetleri gösteren çalışmalar bulunuyordu. Ancak işçi sağlığı ve iş güvenliği alanında bir boşluk vardı. Bu noktada geçen yılın başlangıcından itibaren düzenli olarak bir raporlama faaliyeti başlattık. Bu mütevazi adımdaki amacımız artık Türkiye işçi sınıfının önemli bir bileşeni olan göçmenlerin sendikal örgütlenmesi konusunda bir pratik sergilenmesi ve işçi sağlığı iş güvenliği sorunlarının gündeme alınmasıydı.

2016 yılında bu konuda dört ayrı rapor çıkardık. Bu raporlarda;

• Göçmenlerin sadece Ege sularında değil çalışırken de yaşamlarını kaybettiğine,
• Türkiye’deki göç tartışmasının uluslararası bir boyut içinde incelenmesi gerektiğine,
• Avrupa Birliği ile yapılan göçmen pazarlığına,
• Patronlar için göçmenlerin ucuz emek gücü olarak görüldüğüne,
• İktidar için ise göçmenlerin oy deposu olacağı ihtimalinin göz önüne alındığına,
• Göçmen tartışmasının güncel olarak Suriye/Suriyeliler ekseninde şekillendiğine,
• Sendikal örgütlenmenin bir ‘göçmen işçi politikası’ olmadığına,
• Türkiyeli emekçilerin göçmenlerin işlerini ellerinden almasından cihatçı kaygısına kadar ekonomik, sosyal, kültürel nedenlerle göçmenlere mesafeli baktığına,
• İş cinayetlerinde yaşamını yitiren önemli bir bileşen olarak göçmenlerle ‘ortak örgütlenme ortak mücadele’ perspektifi oluşturulmasına,
• Dünyadan göçmen işçi örneklerinin incelenmesine,

kadar birçok konuya değindik ve tartışmaya çalıştık. Üç aylık periyotlarla çıkardığımız raporlarda o dönemin güncel olaylarına değinmeye çalıştık. Bu raporumuzda da bu bakış açımızı devam ettirmeye çalışacağız...

***

Ekim ayının sonunda BBC bir haber yaptı. Zara, Mango ve Marks and Spencer’ın Türkiye’deki tedarikçi fabrikalarında Suriyeli çocukların çalıştırılmasına dair. Hemen sermaye çevrelerinden ve Çalışma Bakanı Mehmet Müezzinoğlu’ndan haberin art niyetli olduğuna ve ülkemiz sanayinin yıpratılmak istendiğine vb. açıklamalar yapıldı. Doğrudur, Suriye savaşının çıkmasında ABD, AB gibi merkezler ve bir bütün olarak onların aygıtları bulunmaktadır. Ancak bu durum Türkiye’nin başından beri Suriye savaşında bir taraf olduğu, halihazırda ordumuzun başka bir ülkede bulunduğunun yanısıra ülkemizde birçok sektörde Suriyeli çocukların çalıştığı gerçeğini değiştirmemektedir.

Başkasının ‘art niyetli’ de olsa söylediklerine değil kendi gerçeklerimize bakalım o halde. Ülkemizde yüzbinlerce çalışan çocuğa Suriyeli çocuklar da katılmadı mı? Hergün İstanbul sokaklarında dışarıda soğukta yatan Suriyeli çocuklara rastlamıyor muyuz? Ya da iş cinayetlerinde yaşamını yitiren göçmen çocuklara. 2016’da kaybettiğimiz 56 çocuğumuzdan 7’si göçmen. Hatırlatalım:

• 18 Kasım’da 16 yaşındaki Afgan işçi Abdül Kuddüs Nazar Mehmet, Kocaeli’nin Kartepe ilçesinde çalıştığı besi-tavuk çiftliğinde kaldığı odada ısınmak için kova içinde yaktığı ateşten çıkan karbonmonoksitten etkilendi. Bir sene önce ülkemize gelen yedi kardeşli bir ailenin evladıydı.

• 6 Ekim’de 16 yaşındaki Suriyeli işçi Kasen Abdullah, Aydın’da çalıştığı tuğla fabrikasında, gece vardiyasında fabrika arazisinde kazı yaparken göçük altında kaldı.

• 15 Ağustos’ta 17 yaşındaki Suriyeli işçi T.A.’yı işten eve götüren araç şarampole yuvarlandı. Araştırmamıza rağmen ismini ve çalıştığı işkolunu bile öğrenemedik.

• 29 Temmuz’da 16 yaşındaki Suriyeli işçi Muhammed Mahmoud, tarla işlerinde çalışmak için geldiği Sivas’ın Akkuzulu Köyü’nde traktörün devrilmesi sonucu yaşamını yitirdi.

• 23 Haziran’da 16 yaşındaki Suriyeli işçi Diyap Abid, Adana’nın Yüreğir ilçesinde çalıştığı karpuz tarlasında sulama kanalında boğuldu.

• 27 Mart’ta buzdolabı tamircisinin yanında çalışan 12 yaşındaki Suriyeli işçi Ferhat Ali, bir uyuşturucu bağımlısının işyerine gelerek 50 TL olan haftalığını istemesi ve ona direnmesi üzerine bıçaklandı.

• 16 Şubat’ta 17 yaşındaki Suriyeli işçi Mendul Meryem, Adana’nın Yüreğir ilçesinde sıvacı olarak çalıştığı inşaatta bıçaklandı.


Yıllara göre göçmen işçi ölümlerine bakarsak;

2013 yılında en az 22 göçmen işçi,
2014 yılında en az 53 göçmen işçi,
2015 yılında en az 67 göçmen işçi,
2016 yılında ise en az 96 göçmen işçi yaşamını yitirdi…

Yani göçmenler sadece Ege Denizi’nde yaşamlarını yitirmiyor, yaşamak için üç kuruşa çalıştıkları işyerlerinde de yaşamlarını yitiriyorlar...

 

Göçmen işçi ölümlerinin tüm işçi ölümlerine oranı 2013 yılında yüzde 2 iken 2014 yılında yüzde 3’e, 2015 yılında 4’e ve 2016 yılında ise yüzde 5’e çıkmıştır. Sadece bu veri bile ülkemizde göçmen emeğinin giderek arttığını göstermiştir. Bu durum ülkemizde göçmenlerin işçi sınıfının yeni bir bileşeni olduğunu ve sendikal hareketin de göçmen işçileri örgütleyecek bir perspektif geliştirmesi gerektiğini açığa çıkarmıştır.


Fabrikalarda ve tarlalarda Türkiyeli işçilerin yanısıra ezici çoğunluğu Suriyeli olmak üzere Afgan, Gürcü, Ukraynalı, İranlı, Iraklı, Özbek, Rus... işçi kardeşlerimiz de iş cinayetlerinde yaşamlarını yitirdiler. Yani sermayenin daha fazla kazanması için bizler omuz omuza çalışırken milliyetlerimize bakılmaksızın birer birer öldük. İşte bu yüzden ortak mücadele etmeliyiz.

Diğer yandan “Türkiye’nin tartıştığı bir ‘uluslararası göç’ olgusudur ve tartışma konusu ‘Suriye/Suriyeliler’dir”. Bu noktada göçmen işçi ölümlerini pek arzu etmesek de milliyetlerine göre de tasnif ettik.

Milliyetlerine göre göçmen işçi ölümlerine bakarsak;

Yüzde 61’i Suriyeli;
Yüzde 12’si Afgan;
Yüzde 5’i Gürcü;
Yüzde 4’ü Ukraynalı,
Yüzde 3’ü İranlı;
Yüzde 2’şer Iraklı, Özbek ve Rustur.
Diğer milliyetler olarak ifade ettiğimiz yüzde 9’luk dilim ise Azeri, Çinli, G.Koreli, Kırgız, Litvanyalı, Pakistanlı, Sırp, Türkmen ve Venezuelalı göçmenlerdir.

Bu durum 2013 yılından beri tuttuğumuz kayıtlarımızla da benzerlik göstermektedir…


Geçmiş yıllarda en çok ölümün yaşandığı tarım işkolu yerini inşaata bırakmıştır. Göçmenler emek yoğun sektörlerde güvencesiz bir şekilde, asgari ücretin altında ya da düşük yevmiyelerle çalıştırılmaktadır.


Düşme nedenli ölümler özellikle inşaat işkolunda yoğunlaşan göçmen emeği nedeniyle geçen yıllara göre ilk sıraya çıktı. Kalp krizi ve silahlı saldırı nedenlerinin dört ve beşinci sırayı alması ise göçmenlerin çalışma-yaşam koşullarının ağırlığı ve şiddete uğramaya açık bir toplumsal kesimi oluşturulmaları nedenli.


2016 yılı genel iş cinayetleri raporu ışığında bir karşılaştırma yapılabilir. Geçen yıl çocuk işçi ölüm oranı yüzde 3 iken bu durum göçmen çocuk işçilerde yüzde 7’yi geçmiş durumda. Yine 18-27 yaş iş cinayeti oranı genelde yüzde 15 iken göçmen işçilerde yüzde 34. Buradan çıkan sonuç genç bir göçmen işçi hareketi ile karşı karşıya olduğumuzdur.


İstanbul’dan Konya’ya, Adana’dan Bursa’ya, Elazığ’dan Gaziantep’e kadar Türkiye’nin 34 şehrinde göçmen işçi ölümleri tespit ettik...

16 ölüm İstanbul’da;
10 ölüm Konya’da; 
6 ölüm Adana’da; 
5’er ölüm Bursa ve Elazığ’da; 
4 ölüm Gaziantep’te; 
3’er ölüm Aydın, Edirne, Kilis, Samsun ve Şanlıurfa’da; 
2’şer ölüm Antalya, Denizli, Hatay, İzmir, Kahramanmaraş, Kayseri, Kocaeli, Mardin, Mersin, Sakarya, Sivas ve Yalova’da; 
1’er ölüm ise Adıyaman, Afyon, Aksaray, Ankara, Batman, Burdur, Erzurum, Karaman, Rize, Siirt ve Zonguldak’ta yaşandı...

***

Göçmen işçi örgütlenmesinde İspanya sendikaları
İspanya geleneksel olarak göç veren bir ülke iken, son 20 yıldır Romanya, Fas, Ekvator, Kolombiya, Dominik, Çin, Filipinler, Bulgaristan, Arjantin, Peru gibi ülkelerden göç akınına uğradı. Bu göçmenler bizim ülkemize benzer olarak tarım, inşaat, konaklama ve ev hizmetleri gibi sektörlerde çalışmaktadır. Ancak 1/6’sının çalışma izni yoktur ve yine ispanyol işçilerin 1/5’i oranında ücret kazanmaktalar.

İspanya’da sendikal konfederasyonlar İşçi Komisyonları (CC.OO) ve Genel İşçi Birliği (UGT) 1970’li yıllardan beri göçmen işçilerle dayanışma içindedir. CC.OO 1977’de kuruluşundan beri göç konusuna özel bir önem verdi ve bir Göç Ofisi var. 1990’da da benzer bir amaçla UGT Sosyal Eylem Konfederal Ofisini kurdu. İki konfederasyon iletişim içinde adım attılar. 

Bu adımlar devam etti. 1986 yılında CC.OO özellikle Afrikalı işçilerin sorunları için Yabancı İşçiler için Bilgi Merkezi’ni, 1991 yılında da UGT Göçmenler ve Mülteciler için Danışma Merkezleri’ni kurdu. Oturma izni, aile birleşmeleri, vatandaşlık hakkı, çalışma vizesi gibi destekler sağladılar. Yine dil, mesleki eğitim, iş bulma, hukuki destek gibi işlevleri yerine getirdiler.

Ancak iki konfederasyonun temel amacı göçmen işçilerin örgütlenmesinden çok onlara yasal ve idari destek sağlamakla sınırlı kaldı.

Diğer yandan Tarım İşçileri Sendikası’na (SOC) değinmek gerekir. Sendika 2000’li yıllarla beraber özellikle Endülüs’te Almeria bölgesinde göçmen işçilerin mücadelelerinin güçlenmesi için de faaliyete başlamıştır. SOC işçilere çalışma koşulları ile ilgili konularda, iş yasalarının ihlal edildiği durumlarda, ikametgah ve çalışma izinleri ile ilgili konularda ve tarım ilaçlarından kaynaklanan hastalıklarda yardım etmektedir. Ayrıca İspanyolca kursları ve sendikacılık dersleri de vermektedir. SOC göçmen işçilere bireysel olarak uğradıkları saldırılar ve haksızlıklar olduğu durumlarda da yardımcı olmaktadır. Bu özellikleri ile yerli ve göçmen işçilerin ortak örgütlenmesi faaliyeti yürütmektedir...

2016 yılında iş cinayetlerinde yaşamını yitiren 96 göçmen işçiyi saygıyla anıyoruz! Ali Alzeri, Ahmed Elfaris, Mohammed Abdul Majeet, Malik Goseni, Bruce Gordon İrving, Abdül Kuddüs Nazar Mehmet, Marvan Quays Saad, Zıaurrahman Zıaozbe, Abdulkadir Aftel, Bessam El Musa, Yaser Hikmet, Kervin Martin Pinerua Urbina, Muhammet Kasım, Mukadder Ali, Kasen Abdullah, Yasir Seyfettin, Ahmet Şıho, Fakhrıdın Dalıev, Abdullah Obeyt, Mohamed Alahmad Alsalıh, Abdullah Kerimi, Abdulkadir Aziz, Ali Muhammed, Abdurrahman İbrahim, Mahdi Shemshad, Violeta Khanieva, Mustafa Arzhelge, Ala Ğayda, Fedir Suprenenko, A.A., Ahmed El Hasan, R.M., T.A., Muhammed Necip, Muhammed Mahmoud Eşsilim, Nazirjon Rozikov, Abdulminem Ömer, Diyap Abid, Ali İlhan, A.E., Kadir Muhammed Simavi, Muhammed el Aşab, Rami el Aşab, Basil Halit, Kusay (Hüseyin) el Salih, Abdullah Haydar el Bargas, Vefa Muhammed, Sıdıka Müslim, Yusuf Akdi, Ahmet Şimmo, Muhammed Muhtar Muhayri, Havle El Halef, Niyazi Murtazalioğlu Aliyev, Aleksandre Akopashvili, Husein Al Husein, Karim Özbek, Oleksiy Voytsov, Sergi Kravchenko, Vazha Abduladze, Ahmet Elahmed, Ziya ., Arkadı Tabagua, Ketevan Mgeladze, Abdullah Rahmadi, Hüseyin Elisa Yahya, İbrahim Shafi, Ahmad Fayaz Sultani, Vyacheslav Kuprin, Kamil Cerruh, Muhammed Sefa, Ali Sefa, Hong Woo Shin, Muhammed Abdulvehab, Yasin Hammud, Adnan Farhan, Samir Harun, Ali el Derviş, Ammar Hachalef, Hikmet Ali, Ferhat Ali, Cuma Muhammed Sadun, Ammar Koç, Mendul Meryem, Ala Zuru, Qyun Un, Predrag Marjanovic, Gulnora Tuxtayeva, Abdalla Salih, Muhammed Albades, Çağrı Derow, Serhiy Mykhadyuk, Dmıtrıj Baskırov ve ismini öğrenemediğimiz dört göçmen işçi...

İletişim
guvenlicalisma@gmail.com
İşçi Sağlığı ve İş Güvenliği Meclisi
 
İlgili Haberler
http://bianet.org/bianet/emek/182953-2016-yilinda-en-az-96-multeci-isci-yasamini-yitirdi?bia_source=rss
 
http://www.birgun.net/haber-detay/savastan-kactilar-calisirken-can-verdiler-144426.html
 
http://www.cukurovagazetesi.com/gocmen-cocuk-isci-olumleri-artti-27191.html
 
http://demokrasi3.com/2017/01/25/96-gocmen-isci-yasamini-yitirdi/
 
http://www.diken.com.tr/gecen-yil-96-multeci-is-cinayetlerinde-hayatini-kaybetti-yedisi-cocuk/
 
http://etha.com.tr/Haber/2017/01/24/emek/2016-yilinda-96-gocmen-isci-yasamini-yitirdi/
 
https://www.evrensel.net/haber/305297/isig-2016-yili-gocmen-isci-olumlerini-raporlastirdi
 
http://www.famahaber.com/2016-yilinda-en-az-96-gocmen-isci-yasamini-yitirdi/
 
http://gazetekarinca.com/2017/01/2016da-is-cinayetleri-en-az-96-multeci-isci-yasamini-yitirdi/
 
http://gazeteyolculuk.net/emek/2016-yilinda-en-az-96-gocmen-isci-is-cinayetlerinde-yasamini-yitirdi.html
 
http://www.haberdizin.com/2016-da-is-cinayetleri-en-az-96-multeci-isci-yasamini-yitirdi/
 
http://halkinbirligigncelhaber.blogspot.com.tr/2017/01/isig-2016da-96-gocmen-isci-yasamn.html
 
http://www.halkingunlugu.org/index.php/emek/item/10104-isig-2016-y%C4%B1l%C4%B1nda-96-g%C3%B6%C3%A7men-i%C5%9F%C3%A7i-ya%C5%9Fam%C4%B1n%C4%B1-yitirdi.html
 
http://ilerihaber.org/icerik/2016-yilinda-en-az-96-gocmen-isci-yasamini-yitirdi-66911.html
 
http://www.kizilbayrak1.net/ana-sayfa/sinif/haber/2016-yilinda-en-az-96-goecmen-isci-yasamini-yitirdi/
 
http://www.nethaberajansi.com/mobil/haber/isig-2016-yili-gocmen-isci-olumlerini-raporlastirdi-h2779.html
 
https://www.politikyol.com/isig-2016da-96-gocmen-isci-yasamini-yitirdi-birlikte-mucadele-etmeliyiz/
 
http://sendika14.org/2017/01/isig-2016da-96-gocmen-isci-yasamini-yitirdi-birlikte-mucadele-etmeliyiz/
 
http://www.sivilsayfalar.org/isig-2016-yili-gocmen-isci-olumlerini-raporlastirdi/
 
http://siyasihaber3.org/2016-yilinda-en-az-96-multeci-isci-yasamini-yitirdi/59656
 
http://www.soldefter.com/2017/01/24/2016-yilinda-en-az-96-gocmen-isci-yasamini-yitirdi/

Çocuk İşçiler

Kadın İşçiler


Göçmen İşçiler


Dünyadan Haberler


Hukuk - İşçi Aileleri


Meslek Hastalıkları