İnşaat ve madencilik gibi tehlikesi fazla, iş kazası riski yüksek olan iş kollarında, gerekli ve yeterli güvenlik önlemlerinin alınmaması nedeniyle her yıl yüzlerce kişi hayatını kaybediyor.
Son olarak Zonguldak'ta 2 Nisan saat 04.30 sıralarında Dilaver Mahallesi Karamanya Sokak'taki Dilaver Enerji'ye ait maden ocağında, elektrikçi olarak çalışan Soner Korkut (25) elektrik akımına kapılarak hayatını kaybetti.
SORUŞTURMADA BİLİRKİŞİ İNCELEMESİ
Olayla ilgili soruşturmada Cumhuriyet Savcısı, Türkiye Taşkömürü Kurumu Sözleşmeli Sahalar Başmühendisliği ekibi ile savcılığın oluşturduğu elektrik ve maden mühendisleri ile iş güvenliği uzmanından oluşan bilirkişi ekibi olayın yaşandığı maden ocağında incelemelerde bulundu.
CESEDİ SU ÇUKURUNDA BULUNDU
Maden ocağı içinde, çok miktarda su çukuru olduğu ve çukurlarda dalgıç pompayla su tahliyesi yapıldığı belirtildi. Korkut'un da ocak girişinden yaklaşık 500 metre uzakta, çalışmayan bir dalgıç pompa yanında, 30 santim derinliğindeki su çukuru içinde bulunduğu ifade edildi.
İHMALER ZİNCİRİ BİLİRKİŞİ RAPORUNDA
Ocak içinde inceleme yapan bilirkişi heyeti bir dizi ihmalsizliği gözler önüne serdi. Elektrik panolarının maden ocaklarında kullanılan "alev sızdırmak" özellikte olmadığını tespit eden bilirkişi heyeti, Korkut'un öldüğü pompanın elektrik tesisatının topraklama kablosunun kesilerek bağlandığını belirtti.
Ayrıca elektrik panosunda kaçak akım rölesinin olmadığı ve doğrudan sigortadan bağlantı yapıldığı ortaya çıkarken röle bulunsa ölümün önlenebileceği bildirildi.
Elektrik mühendisi bilirkişinin, elektrikçinin tek başına tamirat yapmaması gerektiğini belirttiği raporda, su havuzlarına giden elektrik kablolarının galeri içinde gelişigüzel duvara takılı olduğu, seyyar kablo çekildiği, bazı yerlerde kabloların ezildiği ancak iletken kısmının açılmadığı ifade edildi.
İSG UZMANI ARALIKTA UYARMIŞ
Öte yandan, iş sağlığı ve güvenliği uzmanının maden ocağıyla ilgili, 17 Aralık 2023'te verdiği öneride, ocaktaki tüm elektrik panoları, kabloları ve elektrikli ekipmanın 'ateş geçirmez' ve 'atex belgeli' (kaçak akım röle standartlarını düzenleyen belge) olmasını işverene öneri defterinde yazdığı ortaya çıktı. İşverenin de defteri imzaladığı belirtildi.
'KAÇAK AKIM RÖLESİ TAKMAK KANUNİ ZORUNLULUKTUR'
Elektrikler ilgili işlemlerde üç unsurun çok önemli olduğunu söyleten İş Sağlığı Güvenliği Uzmanı ve Maden Mühendisi Çağlar Öztürk, bunlardan birinin kaçak akım rölesi, diğerinin topraklama öbürünün ise panoların önüne koyulan yalıtkan paspaslar olduğunu dile getirdi.
Bu üç önlemin aynı anda alınması gerektiğini dile getiren Öztürk, "Bu kazanın oluş nedenlerinden bir tanesi, elektrikçinin tamirat ve bakım yaparken elektriği kesmemiş olmasıdır. Bu bir hatadır. İkincisi, panolarda mutlaka topraklama olmak zorundadır, pano toprağa bağlanır herhangi bir kaçak akıma izin vermemek için. Bu ikisi yetmez, panolarda kanuni zorunluluk olarak kaçak akım rölesi takılı olmak zorundadır. Röle dediğimiz bir sigortadır, biz ona 'yaşam sigortası' deriz. Eğer devrede kaçak varsa, devre kendini tamamlayamadığı için anında atar. Herhangi bir yerde insanla elektrik teması söz konusuysa elektrik çarpmasını engeller. Çok pahalı bir aygıt değildir, bildiğiniz sigorta şeklindedir. 700 lira ile 1500 lira arasında fiyatları değişir. Bunun 380W ve 220W olanı vardır. Ocaktaki muhtemelen 380W’dır. Bu kazanın oluş nedeni, tamamen kaçak akım rölesinin olmaması, topraklamanın olmaması ve elektriğin tamirat öncesinde kesilmemiş olmasıdır" diye konuştu.
'YETKİLİLERİN RÖLE OLMADIĞINI BİLMESİ GEREKİYOR'
Ocaktaki İSG uzmanı, mühendislerin veya daimi nezaretçilerin röle olmadığını tespit ettiklerini tahmin ettiğini belirten Öztürk, "Yetkililerin orada kaçak akım rölesi ya da topraklamanın olmadığını bilmesi gerekiyor. Elektrikçinin de bunu bilmesi gerekiyor. Topraklamanın, kaçak akım rölesinin olmadığı bir panodan elektrik bağlanması yasak zaten. 'Kaçak akım rölesi her panoda olacak' diye yönetmelik de konmuş. Bu kazanın temel nedeni saydığım 3 maddedir." dedi.
İŞLETME MÜDÜRÜ TUTUKLANDI
Olayla ilgili yürütülen soruşturma kapsamında maden ocağının sahibi H.D., işletme müdürü Yusuf Çavdar ve 2 İSG uzmanı ifadeye çağrıldı.
H.D. savcılık ifadesinin ardından İSG uzmanları adli kontrol şartıyla serbest bırakıldı, Çavdar ise tutuklandı.
Polis eşliğinde kelepçesiz halde adliye binasından çıkan Yusuf Çavdar, kendisini görüntüleyen muhabirin üzerine yürüdü. Polisin araya girmesiyle ekip otosuna bindirilen Çavdar, cezaevine götürüldü.