Kolları bir düzine pamuk paketiyle dolu, Kouadio, eşi ve diğer dokuz kişiyle paylaştığı daireye giden merdivenleri ikişer ikişer çıkıyor. Bordeaux’da Marne nehri kıyısındaki üç odalı bir evde yaşıyorlar, “Çünkü,” diyorlar, “başka seçeneğimiz yok”. Eşi Aminata’yı alnından öpüp çıkıyor. 2012’de Fildişi Kıyısından gelip Akdeniz’i birlikte geçerek Fransa’ya gelmişler.
Kouadio ince bir yer yatağının üzerinde uyuyor, bisikletini her gün gecenin geç saatlerine kadar kullanıyor ve eve dönünce de hızla banyoya giriyor. “Ekolojik” pamuktan keseciği açıp aceleyle diğerlerinin üstüne koyuyor.
“Her gün pantolonumla boxer şortumun arasına pamuk koyuyorum” diye açıklıyor 25 yaşındaki genç adam. Önündeki sepette kullanılmamış olanlar duruyor. Kouadio iki yıldır Uber platformunda bisikletli kurye olarak çalışıyor. Sabah 4 saatten önce dönmüyor ve her seferinde de aynı izler var üzerinde: morluklar, çizikler ve kan. “Testislerim de çok ağrıyor, bazan kıpkırmızı oluyorlar, bisikletin selesinin kenarından çizilmiş gibi,” diyor Fransızcasından çok emin olmadan. Aminata eşinin konuşmasını cesaretlendirmek için omuzunu tutuyor, “Şey de var, biliyorsun yani…” Leğen kemiğine doğru bakarak genç adam “Bir süredir ereksiyon olamıyorum,” diye itiraf ediyor.
İşeme, ereksiyon ve üreme sorunları
Kouadio bu durumdaki tek kurye değil. Bordeaux’da kuryelerin haklarını savunan kuryeler evi koordinatörü Jonathan L’Utile Chevallier’nin tanıklıklarına göre “Apış araları günde on, oniki saat boyunca seleye yapışık durumda ve bundan dolayı bütün bir genital bölgede sorunlar oluşuyor.” Bazılarının mahrem bölgelerinde da çıban, bakteriyel enfeksiyon, hemoroid veya kistler çıkıyor.
Kuryeler evinde görüntüleme odası, toplantı odası, eğitim odası ve muayene odası olarak işleyen 15 metrekarelik bir oda var. Muayene masası odanın sol köşesinde ve üzerinde de ilkyardım malzemesi var. Dünya Doktorları örgütüne mensup hemşire Jean-Luc Taris her Çarşamba ve Cuma günleri orada nöbetçi. Ücretsiz ve tamamen gönüllü olarak işbaşında. “İşeme problemleri olan hastalar var, çünkü restoran sahipleri kuryelerin tuvalete girmelerine izin vermiyor,” diyor. Bütün gece çişlerini tutmak zorunda kalıyor ve sokakta işemeye mecbur oluyorlar. “Artık nerede olursa, kimseye görünmeden,” diyor Kouadio.
Fakat dernekte kimseye ereksiyon sorunlarından bahsetmiyor. “Benim erkekliğim ne olacak?” diye soruyor dokuz aydır çocuk sahibi olmaya çalışan genç adam. Fakat Aminata'nın karnı hala şiş değil. Aminata yavaşça eşine “Sevişebilmemiz lazım, ama eve geldiğin zaman o kadar yorgun oluyorsun ki…” diyor. Diğer kuryeler de partnerleriyle çocuk sahibi olma sorunlarını anlatıyorlar. Sorunun sürekli bisiklet sürmekten kaynaklı olduğunu düşünüyorlar.
Aşırı yorgunluk, ödemeler konusunda endişe ve değişken bir algoritmaya tabi olmalarından dolayı psikolojik durumları cinsel yaşamı sürdürmelerini de engelliyor. Cinsel yoldan bulaşan hastalıklarla mücadele derneği bu yüzden Bordeaux’da bir etkinlik düzenleyecek. Programda psiko-seksüel tartışmalar var.
Ulusal gıda sağlığı ve güvenliği, çevre ve çalışma ajansı (Anse) tarafından yürütülen bir çalışma bu işçilerin ruhsal sağlığının sonuçlarını gösteriyor. Yazarları Fabien Lemozy and Stéphane Le Lay.
Le Lay şöyle diyor: “Ereksiyon sorunları meselesinde kuryelerle psikolojik ve biyolojik seviyede görüşüyoruz. Testis ağrıları var, ereksiyon olamıyorlar, bu meseleyi de bedenlerine bir alet, bir makine gibi bakarak ele alıyorlar. Bunun duygusal boyutu ve erotik yönü ile ilgili çok az şey söylüyorlar. Psikolojik etki daha belirgin olan bedensel zararın yanında sessizce geçiliyor.”
Yangılı apış arası
Çekilen ızdırap o kadar fazla ki Dünya Doktorları gönüllüleri bazan kuryeleri acile gönderiyor. Jean-Luc Taris kuryelerin para olmadığı için Fransa Bisiklet Turu yarışçıları tarafından kullanılan uygun bisikletlerinden alamadığını söylüyor. “Bisiklet ergonomisi de beden üzerinde etkili oluyor.” Teslimata göre duruşları değişiyor. Kafanızda canlanması için, yarışa giriyormuş gibi bisiklete binin. Varacağınız yere gitmek için hızla pedal çevirin, kafanız gidonda olsun, çünkü onlar için vakit gerçekten nakit demek. Bacaklarını bisikletin iki tarafına sallandırıp yeni siparişi bekliyorlar.
“Bedenlerini öyle kötü kullanıyorlar ki, o berbat, kötü ayarlanmış selelerin üzerinde. Kullandıkları bisikletler gün içinde uzun sürüşler için üretilmemiş olanlar.” Bazıları, “yangılı” apış aralarının verdiği acıya dayanmak için stratejiler geliştiriyorlar.
Koordinatör, “Testislerin üstünde oturmamak için kalçalarının bir kısmını selenin her bir tarafına yerleştirerek bisiklet sürdüklerini söylüyorlar,” diyor. Bu defa da dengesizlikten sırt ağrısı çekiyorlar. Jean-Luc Taris buna bütün bedeni ağrıya kestiren “analjezik pozisyon” (ağrı kesici) diyor.
“Yaşamak için dağıtım yapıyorlar”
Kuryelere pratik olarak çok az tıbbi çözüm sunulabiliyor. İşçi sağlığı kurumları onların çalışma koşullarını ve sağlık durumlarını gözlemleyemiyor çünkü kendi hesabına çalışıyor görünüyorlar. Lyon’da CGT sendikasının kuryeler şubesinden Ludovic Rioux Über platformların stratejilerini çok geliştirmiş olduğuna işaret ediyor. “Bu şekilde sorumluluktan kurtuluyor ve sonuçları da umursamıyorlar…”
Yakın ve kolay bir çözüm olmadığı için nöbetçi sağlıkçılar kuryelere kas güçlendirmeyi tavsiye ediyorlar sürekli. Korse giyerek leğen kemiğinin sürekli darbelenmesinden korunabilirler. “Her gün saatlerce bisiklet süren atletlerin fiziksel hazırlıkları var, dinlenme zamanları var, ekipmanları ise mükemmel. Bu arkadaşlar ise atlet değiller, yaşamak için teslimat yapıyorlar,” diyor Jonathan L’Utile Chevallier.
Bisiklete tekrar binmek için dinlenmeleri lazım -hastalık izni pek olmadığı için nadiren dinlenebiliyorlar. İş dışında kalamıyorlar çünkü dönüşü olmayan bir yolda, güvencesizler.
Çeviren: Nilgün Güngör