Geçtiğimiz hafta Gebze Güzeller Organize Sanayi Bölgesi’nde (OSB) bir kolej bir buluşma düzenledi. Kolejin sayfasında okulun ücretsiz olduğu vurgusu yer alıyor. Ücretsiz dedikleri ise okula düzenli devlet teşviği verilmesi. Önceki gün Resmi Gazete’de yayımlanan yönetmelik ile OSB içinde ve dışında yer alan özel meslek lisesi patronlarına bu yıl verilecek devlet teşvikleri açıklandı. OSB içindeki özel meslek lisesi patronlarına bu yıl ödenecek destekler öğrenci başına 46 bin liradan başlayarak 77 bin 626 liraya kadar ulaşıyor.

Devlet okullarına aktarılması gereken kaynaklar özel meslek lisesi patronlarına aktarılıyor. Aynı zamanda buradaki çocuklar bulundukları veya yakın çevredeki organize sanayi bölgelerinde, firmalarda yine ücretleri devlet tarafından karşılanarak ucuz veya bedava işgücü olarak çalıştırılıyor.

2019 yılı Temmuz ayında 5580 sayılı Özel Öğretim Kurumları Kanunu’nda yapılan düzenleme ile özel sektörün mesleki eğitim merkezi (MESEM) kurabilmesinin de önü açılmıştı. Böylece şirketler özel meslek liselerinden sonra özel MESEM açmaya başladı. Gebze Güzeller OSB Mesleki Eğitim Merkezi bu düzenlemeden sonra Türkiye’nin ilk özel mesleki eğitim merkezi olarak 2020 yılında kuruldu.

Kolejin düzenlediği buluşmanın gündemi erken yaşta uygulamalı eğitim ve sanayiye entegre okul modelleriydi. Erken yaşta uygulamalı eğitim dedikleri çocuk işçiliği, sanayiye entegre okul dedikleriyse okulu, öğretmeni, kamusal eğitimi çocukların yaşamından çıkaran, çocukların çalıştırıldığı sanayi bölgeleriydi. Buluşmada yalnızca Gebze Güzeller Sanayi Bölgesi’nde 160 firma bulunduğu, kolejde 2140 öğrenci kapasitesinin olduğu ve özel MESEM’in de aynı kapasiteye sahip olduğu açıklanıyor. Binlerce öğrencinin bulunduğu bir nevi çocuk işçi kampı yaratılmış.

2019 yılı Temmuz ayında 5580 sayılı Özel Öğretim Kurumları Kanunu’nda yapılan düzenleme ile özel sektörün mesleki eğitim merkezi (MESEM) kurabilmesinin de önü açılmıştı. Böylece şirketler özel meslek liselerinden sonra özel MESEM açmaya başladı. Gebze Güzeller OSB Mesleki Eğitim Merkezi bu düzenlemeden sonra Türkiye’nin ilk özel mesleki eğitim merkezi olarak 2020 yılında kuruldu.

Kolejin düzenlediği buluşmanın gündemi erken yaşta uygulamalı eğitim ve sanayiye entegre okul modelleriydi. Erken yaşta uygulamalı eğitim dedikleri çocuk işçiliği, sanayiye entegre okul dedikleriyse okulu, öğretmeni, kamusal eğitimi çocukların yaşamından çıkaran, çocukların çalıştırıldığı sanayi bölgeleriydi. Buluşmada yalnızca Gebze Güzeller Sanayi Bölgesi’nde 160 firma bulunduğu, kolejde 2140 öğrenci kapasitesinin olduğu ve özel MESEM’in de aynı kapasiteye sahip olduğu açıklanıyor. Binlerce öğrencinin bulunduğu bir nevi çocuk işçi kampı yaratılmış.

Çocukları yoksulluğun ve eğitimdeki eşitsizliğin sonucu MESEM’lere mecbur bırakan tüm yöntemler devam ettiriliyor. Eylül 2023’te 9. sınıfta sınıf tekrarı yapan öğrencilerin MESEM’lere nakil yaptırmaları durumunda 10. sınıfa devam edebileceği düzenlenmişti. Nasıl bir tesadüftür ki aynı tarihte yapılan değişiklikle sınıf tekrarının da önü açılmıştı. Yaz tatili döneminde okul idarelerine MEB tarafından yazı gönderilerek sınıf tekrarına kalan öğrenci velilerinin okullara çağırılarak çocuklarını MESEM’lere yönlendirilmesi istendi. Çocukların okulda, örgün eğitimde olması ve eşit, nitelikli eğitim hakkına ulaşabilmesi sorumluluğu olan bakanlık bu sorumluluğunu bırakarak var gücüyle MESEM’lerdeki çocuk işçi sayısını arttırmak için çalışıyor.

MESEM’ler her geçen gün artan yoksulluğun çaresizliği ile çocuklar için zorunluluk haline getiriliyor. Asgari ücretin üçte biri veya yarısı için çocuklar okullarını bırakıyor, çocuk işçi haline getiriliyor. Veli onayı, il istihdam ve mesleki eğitim kurulu kararı gibi düzenlemelerle çocuklar günde 8 saat, gece 22:00’ye kadar haftanın 6 günü 14 yaştan itibaren İş Kanunu’na da aykırı bir şekilde çalıştırılabiliyor. Fiili olarak ise iş, zaman, gün tarifi olmadan esnek koşullarda yeterli iş güvenliği önlemleri de alınmadan çalıştırılıyorlar. Çalıştırılması "yasal" olan MESEM’li öğrencilerin sendikaya üye olması ise yasak.

Şirketler ile protokoller imzalanıyor, şirketler hami ilan ediliyor, kamu kaynakları şirketlere teşvik adıyla aktarılıyor, eğitim süresi erken yaşta işçiliğe engel diyerek aşamalı olarak liselerin, ortaokulların kaldırılması amaçlanıyor. Yarı zamanlı okul, esnek okul, fabrika okul gibi isimlerle okul, öğretmen çocukların yaşamından çıkarılıyor. Olağanüstü bir seferberlik haliyle tüm ülke çocuk işçi kamplarına dönüştürülüyor.

Birgün