“Zara,Mango ve M&S”Türkiye’de Suriyeli Çocukları Kayıt Dışı Olarak Çalıştırıyor

BBC Türkçe’nin haberine göre BBC’nin araştırmacı gazetecilik ekibi Panorama, Türkiye’deki tedarikçi fabrikalarda gizli çekimler yaptı. Kayıtlarda Suriyeli sığınmacı çocukların, Marks and Spencer ve internet satış mağazası Asos tarafından satılan kıyafetlerin üretiminde çalıştığı görüldü. Ayrıca sığınmacıların Zara ve Mango’nun kot pantolon üretiminde de kayıt dışı olarak çalıştırıldığı belirlendi.

Haberde, markaların tamamının tedarik zincirlerini dikkatli bir şekilde takip ettiklerini ve sığınmacı ya da çocukların suistimal edilmesine izin vermediklerini söylemesine de yer verildi.

Marks and Spencer’da yedi Suriyeli çalışan olduğu tespit edildi

Marks and Spencer, kendi yaptığı araştırmalarda Türkiye’deki tedarik zincirinde Suriyeli göçmen çalıştırıldığına dair herhangi bir bulguya rastlamadığını açıklarken, Panorama ekibi şirketin en büyük fabrikalarından birinde çalışan yedi Suriyeli olduğunu tespit etti. Göçmenlere, genellikle saatte 3.75 liranın biraz üzerinde bir ücret ödendiği, bu rakamın da Türkiye’deki asgari ücretin çok altında kaldığı belirtildi.

Bu işçilerin, sokakta kendilerine nakit ödeme yapan bir aracı üzerinden istihdam edildiği aktarıldı. Panorama’ya konuşan bir sığınmacı, fabrikada kötü muameleye maruz kaldıklarını söyledi:“Suriyeli birine bir şey olursa, paçavra gibi alıp kenara atıyorlar.”

Haberin devamında şöyle dendi: “Çocuk işçilerin en genci 15 yaşında ve günde 12 saat çalışıyor; Kıyafetlerin İngiltere’ye sevkiyatından önce ütüsünü yapıyor. Marks and Spencer sözcüsü, programın bulgularını ‘çok ciddi’ ve ‘M&S için kabul edilemez’ olarak nitelendirdi. Sözcü, fabrikada çalışan Suriyelilere kalıcı yasal istihdam önereceklerini belirterek ‘Etik ticaret, M&S için çok temel bir konu. Tedarikçilerimizin tamamı yaptığımız sözleşmeler kapsamında beklentilerimizi, yükümlülüklerini ve işçilerine davranışlarını kapsayan Küresel Kaynaklandırma İlkelerimize uyum göstermek mecburiyetinde’ dedi.”

İstanbul’daki fabrikada 10 yaşında bir Suriyeli çocuk

Araştırma ayrıca Mango ve Zara için kot pantolon üreten bir fabrikada Suriyeli mültecilerin 12 saat çalıştırıldığını da ortaya çıkardı. Panorama ekibinin kaydettiği görüntülerde sığınmacıların taşlama işlemi için kotların üzerinde tehlikeli kimyasallar uyguladığı ancak bunu yaparken herhangi bir maske takmadıkları görüldü.

Mango, bu fabrikanın kendi bilgisi dışında taşeron olarak çalıştırıldığını açıkladı. Şirket daha sonra kendisinin yaptığı incelemede herhangi bir Suriyeli işçi bulunmadığını ve ‘bazı kişisel güvenlik önlemleri hariç koşulların iyi olduğunu’ söyledi.

Fabrika denetimlerinin ‘koşulların takip edilmesi ve iyileştirilmesinin çok etkili bir yolu’olduğunu ifade etti. Şirket, Haziran ayında yaptığı denetimde ciddi ihlaller tespit ettiğini ve fabrikaya gerekli iyileştirmeleri yapması için Aralık ayına kadar süre verdiğini belirtti.

Panorama, İstanbul’daki bir diğer fabrikada da Suriyeli yetişkinlerin aralarında 10 yaşında bir çocuğun da bulunduğu  çocuk işçilerle birlikte çalıştığını tespit etti.